Terugkeren naar Geschiedenis & Archeologie
Herontdekking
Na de realisatie van het Koningsplein vergeten de Brusselaars beetje bij beetje het bestaan van het voormalige paleis van de Coudenberg. Nochtans werden verschillende overgebleven ruimten benut door ondernemingen en instellingen, gevestigd in het Hotel van Grimbergen en het Bellevue Hotel; zij deden dienst als wijnkelder voor het Bellevue Hotel in de 19de eeuw en als archiefruimte voor de Lloyd’s bank in de 20ste eeuw.
Het comité Oud Brussel
’Reeds in 1894 werd door de gemeentediensten een opmeting uitgevoerd van de ondergrond van het hof van Grimbergen. Paul Saintenoy maakte een grafische reconstructie op vraag van burgemeester Karel Buls die een heropbouw van de Aula Magna van het vroegere paleis overwoog.
Vanaf 1910 boog het comité Oud Brussel zich over het archeologische en historische potentieel van de site van het vroegere paleis onder het Koningsplein en de omgeving. Door de afbraak van het huizenblok van het oude gasthuis Terarken en de tuin van de kruisboogschutters kwamen op de bouwplaats restanten aan het licht van de eerste omwalling en van het hertogelijk paleis evenals de kelders van het Domus Isabellae. Voorstellen om het onderzoek voort te zetten, opgravingen uit te voeren en de overblijfselen van het vroegere paleis, waaronder de kapel en de Isabellastraat aan het publiek te tonen vonden geen doorgang.
In de loop van de volgende decennia leidden de opzoekingen van Paul Saintenoy en Guillaume Des Marez, historici van Brussel, tot de eerste wetenschappelijke studies over het voormalige paleis en het Koningsplein.’
P. Anagnostopoulos & J. Houssiau, Het voormalige Coudenbergpaleis, Brussel, 2006, pg. 8 (Collectie ‘Brussel, Stad van Kunst en Geschiedenis’, nr. 42).
De Wereldtentoonstelling van Brussel van 1935
Naar aanleiding van de Wereldtentoonstelling van 1935 in Brussel werd de wijk van het Hof van Brussel uit het begin van de 18deeeuw op ware grootte nagebouwd op het plateau van de Heizel: de Aula Magna, het ingangsportaal van het paleis en het Baliënplein bevonden zich in het midden van dit pittoreske en folkloristische schouwspel. De Zenne en de eerste stadsomwalling werden er eveneens tot leven gebracht. Bezoekers en rondkuierende, middeleeuws uitgedoste personages liepen er vrolijk rond te midden van de terrasjes.
De opgravingen
Wanneer in 1984 de eerste projecten van start gaan voor de herinrichting van de gewelven van de paleiskapel en een deel van de Isabellastraat, zijn weinig mensen zich ervan bewust wat onder het plein verborgen ligt.
De eerste opgravingscampagne onder het voormalige Hof van Hoogstraeten begint in hetzelfde jaar. In 1994, ruim tien jaar later, worden door de Stad Brussel sonderingen (proefboringen) uitgevoerd onder het Koningsplein om de resten van de funderingen van de Aula Magna te vinden. De opgravingen vonden plaats tussen 1995 en 2000. In 1998 wordt onder de Koningsstraat het woongedeelte van het paleis blootgelegd.
In het vooruitzicht van "Brussel 2000" worden de funderingen met een betonplaat overdekt en wordt de verbinding tussen de site en het Bellevue Hotel geconcipieerd. Tussen 2004 en 2008 worden in het voormalige Hof van Hoogstraeten, de zetel van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, renovatie- en restauratiewerken aangevat.
Tussen 1984 en 2004 werden de overblijfselen van de archeologische site als Monument beschermd.
De opening voor het publiek
Tussen 1997 en 1999 is de site op regelmatige tijdstippen toegankelijk voor het publiek in het kader van specifieke evenementen (Erfgoeddagen, tentoonstellingen …)
In 2000 wordt de doorgang via het hôtel Bellevue (BELvue museum) verwezenlijkt en wordt de site doorlopend toegankelijk voor het grote publiek. De overblijfselen worden mits een verklarend parcours gesitueerd en toegelicht. Deze museografie wordt in 2004 aangevuld. In maart 2009 volgt dan de opening van het definitieve parcours en wordt de nieuwe permanente museumruimte ingehuldigd.